Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) Başkanı Mehmet Büyükekşi, Anadolu Ajansı (AA) Spor Masası’na konuk oldu. Mehmet Büyükekşi, gündemi değerlendirirken yabancı hakem açıklamasında da bulundu. Büyükekşi, “VAR hakemi sayısını 12’den üste çıkarmak istiyoruz. Tahminen VAR için yabancı hakem getirebiliriz. Sayıdan çok, kalitesi yüksek VAR hakemi lazım. Geçmişle kıyasladığımızda, 12 haftalık VAR kararları epeyce güzel. Orta hakemle ilgili yabancı hakem gündemimizde yok, kelam konusu değil.” dedi.
Büyükekşi’nin açıklamaları şöyle:
“Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde açılan Türk Futbol Tarihi standında emeği geçen herkese teşekkür ederim” diyen Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) Başkanı Mehmet Büyükekşi, “Futbol bir savaş değil. Kazanılır, kaybedilir. Maçın sonunda da dostça ayrılınır. Futbol barış demek, kardeşlik, dostluk demek. Biz de bunun altını çiziyoruz” dedi.
Hakemlerin eleştirilmesi konusuna İngiltere örneği veren Büyükekşi, “Pazartesi günü Londra’daydım. İngiltere Premier Lig CEO’su ile bir ortaya geldik. ‘Maçtan sonra kulüp liderleri hakem hakkında konuşur mu?’ dedim. ‘Hayır, bu türlü bir şey olamaz’ dedi. ‘Teknik yöneticiler konuşur mu? dedim, ‘Konuşurlarsa ağır ceza alırlar’ dedi” tabirini kullandı.
“CUMHURBAŞKANIMIZIN DA BEKLENTİSİ VAR”
Hakemlerin daima ön planı çıkarılmasını eleştiren Mehmet Büyükekşi şöyle devam etti, “Hakemi, Federasyonu yenilen ekip günah keçisi ilan ediyor. Ekibi, taktiği konuşmamız, kıymetlendirmemiz lazım. Oyunun kalitesini hakem üzerinden konuşmamamız lazım. Birtakım oyuncular 10 golün bir adedini gole çeviriyor. Bu oyuncunun berbat olduğu manasına gelmiyor. Hakemleri de bu türlü kıymetlendirmemiz lazım. Futbolcular, teknik yöneticiler daima düzgün performans sergileyemeyebilirler. Kusur yapabilirler. Hakemler de insan, onlar da kusur yapabilirler. Bu üzere çalışmalar yapmamız lazım. Sayın Cumhurbaşkanımız da bu bahisteki beklentisini lisana getirdi. İnşallah bu günleri de göreceğiz. Biz bunun çok değerli olduğunu düşünüyoruz. Sadece Süper Lig için değil alt ligler için de bu geçerli. Kaybeden ekipler daima “hakem bizi doğradı, hakem bizi yaktı” diyor. Bu kültürü değiştirmemiz lazım. İnşallah bunu da değiştireceğiz. Bu kültürümüzün değişmesi gerektiğini düşünüyoruz.”
“GÜVEN DUYGUSU OLUŞTURMAMIZ LAZIM”
Hakemlerin yapay zeka ile atandığı konusunda birtakım kulüplerin tenkit yaptığı yorumu üzerine TFF Başkanı Mehmet Büyükekşi, “İngiltere’de 20 ekip var. 19 tane hakemleri var. 19 hakem VAR’da ve alanda misyon yapıyor. Bu ne demek? Bizde 22-23 saha hakemi, 12 tane VAR hakemi var. Hakem sayımız onlardan çok daha fazla. Tıpkı hakemler vazife yapıyor, olağan ki yapacak. Koyduğumuz bir maksat var. Bir hakem birebir hakem maçıma üç haftadan evvel atanmayacak. Orada çok fazla birebir hakem yönetiyor. İngiltere’de “4 hafta hedefliyoruz lakin olmuyor” diyorlar. İtimat duygusu oluşturmamız lazım.
Bir sefer iki sefer bu olur. Ondan sonra bunu söyleyemezsiniz. Yapılması gereken husus, yapay zeka vakit içerisinde oluşacak. Şu anda bir algoritmayla yapıyoruz. 41-42 kriter var. Her hafta buna yenileri ekleniyor. Son üç maçta hakemlerin aldığı puanlar, dönem başından bu yana aldığı puanlar ve FIFA hakemi olmasına nazaran bir kadro puanlar ekleniyor. Maçların zorluk derecesine nazaran FIFA hakem sayımız aşikâr. Daha güç maçlar, Fenerbahçe, Galatasaray, Beşiktaş ve Trabzonspor üzere grupların maçlarını daha çok FIFA hakemleri yönetiyor. Bu hakemler yurt dışında başarılı maçlar yönetiyor. Yurt dışında bunu yapanların Türkiye’de de yapması olağan. Tenkit yaparken de objektif bakmamız lazım. O algoritma ile yapılan atamalarda hedefimiz insan tesirini minimuma indirmekti. Saha ve VAR hakemleri konusunda kriterler çok farklı. Bir grafik gösterdiler İngiltere’de. Hakemlerin maç içerisindeki ve maçın sonlarındaki datalarını hesaplamışlar. Zira maçın sonlarında koşuları düşüyor.” sözlerini kullandı.
“GEÇMİŞE NAZARAN ÇOK DAHA YETERLİ DURUMDAYIZ”
“Hakemlerin yanılgı yapma konusunda üzüldüğünüz bir müsabaka oldu mu?” sorusu ve Yabancı hakem konusunda ise Büyükekşi, “Zaman vakit hakemlerimizin formsuz olduğu maçlar oluyor. En çok üzüldüğüm maç alt liglerden yaklaşık daha sonra kameralardan tespit edildi. Neredeyse yarım metre gol çizgisini geçmiş. Lakin hakem golü vermemiş. VAR da olmadığı için alt liglerde maalesef o denli bir şey oldu. Onun dışında, aslında bir konuşma yaptım. Konuşmada geçen liderlere VAR’ı tanıtırken “Biz canımızı tabiplere emanet ediyoruz. Anlaşamadığımız davaları yargıçlara havale ediyoruz. Futbol maçları da hakemlere emanet ediyoruz: Bu üç hususta da aslında geldiği yer hikmettir. Üçü de hikmet sözgücünden çıkar. Üçünde de güvenilirlik kelam konusu. Güvenmeniz lazım. Hikmetin Türkçe karşılığı bilgelik. Bilgelik deneyimle olur. Bakarsanız hiçbir doktorun karşısına gelen hasta bir diğer hastayla tıpkı değildir. Birebir formda bir hakimin karşısında gördüğü dava katiyetle birebir olması mümkün değil. Tıpkı şey hakemler için de geçerli. Tıpkı konum öbür bir maçta tıpkı olması kelam konusu değil. Küçük de olsa farklılık vardır. Yorumculara ve basın mensuplara seslenmek istiyorum. Hakem farklı, oyun farklı, maç farklı, oyuncular farklı… Onun için bir ölçü bu işi deneyim ve bilgelik ile olduğunu kabul etmemiz gerekiyor. Güvenmemiz gerekiyor. Tabibin en küçük kusuru canınıza mal olur. Deneyimle kazanılan bilgelik ön palana çıkıyor. Natürel ki yanlış kararlar olabilir. Geçmişten bugüne kıyaslama yapmak lazım. 12 hafta oynandı. Lakin şunu görüyoruz. Geçmişe kıyaslandığında çok daha güzel. Futbol bir temaşa oyunu. Bu mevzuda ne kadar müdahele olursa o kadar yeterli. En az müdahele maksimim yarar. Çok fazla müdaheleden nasıl zevk alırsınız. Biz bunu sağlamak istiyoruz. Bunu yaparsak bu oyun daha hoş olacak. “
YURT DIŞINDAN HAKEM GETİRİLMESİ
“Bizim şu anda orta hakemle ilgili yabancı hakem gündemimizde yok. Bu türlü bir şey kelam konusu değil. Hakemlerimiz bizi yurt dışında muvaffakiyetle temsil ediyor. Şu anda birtakım oyuncular nasıl Erasmus’da bizi temsil ediyor. Birtakım ülkelerle yazışıyoruz. Kimi maçlarda hakem değişimi olabilir. Lakin bir hakem değişimi olursa olur dedik. Lakin şu ana kadar olumlu bir gelişme olmadı. “
“VAR hakemiyle ilgili sayıyı 12’den daha üst çıkarmak istiyoruz. Bizim 22-23 Süper Lig hakemimiz var. VAR’da 12 tane var. Bir de birinci ligde de var. Oradaki hakem sayımızı da artırırsak, Kasım ayında devre ortası olacak. Bir grup talepler olabilir. Şu anda birtakım ülkelerle yazışıyoruz. Bilhassa Avrupa ülkeleriyle, birtakım VAR hakemi getirebiliriz. Önemli olan sayıdan çok kalitesinin yüksek olması. Bunları da kıymetlendiriyoruz. Hedefimiz en uygununu yapmak. Yüzde yüz sıfır yanılgı mümkün değil. Yurt dışında da hakem yanlışları oluyor.”
“CÜNEYT ÇAKIR’A JÜBİLE YAPILACAK”
Hakemliği bırakan Cüneyt Çakır’a plaket verileceğini söyleyen Büyükekşi, “19 Kasım’da Çekya ile Gaziantep’te ulusal maçımız var. Gaziantep’teki ulusal maçı, 5 dakikalığına Cüneyt Çakır yönetecek. Maçtan sonra bir plaket takdim edeceğim. Birinci kere Türkiye’de bir hakem, bu halde uğurlanacak” dedi.
“HAKEM DEĞİŞİMİ İÇİN SONUÇ ALAMADIK”
Orta hakem değişimi konusunda yazıştıkları ülkeler konusunda ise Büyükekşi, “Hollanda, Belçika, Almanya, İngiltere’yle yazıştık. Azerbaycan istedi ancak biz düşünmedik. Fakat o ülkelerde de hakem sayısı az olduğu için sonuç elde edemedik.” açıklamasını yaptı.
“PREMIER LİG’İN NAKLEN YAYIN GELİRİ 4 MİLYAR POUND”
Süper Lig’in marka pahasının artırılması gerektiğini söyleyen TFF Başkanı Mehmet Büyükekşi, “Premier Lig’in naklen yayır gelir oranı 4 milyar Pound. Lisana kolay 4 milyar Pound. Bizim ise 120 milyon Dolar. Orada kimse eserini kötülemiyor. Hakemlerle igili kimse konuşmuyor. Eserlerden biri bedelli olmaya başlayınca hepsi pahalı olur. İçimizden birilerini kötülemeye başlarsak düşeriz. Ürün kim? Federasyon, kulüpler, hakemler, gözlemciler…” diye konuştu.