ANTALYA – Antalya’nın Döşemealtı ilçesine bağlı Bademağacı ile Burdur’a bağlı Kızılkaya mahallelerinin sonları içerisinde 23 yıldır faaliyette olan AS Çimento Fabrikası’nın kapasite artışı başvurusu bölge halkını isyan ettirdi. Bölgede planlanan ‘Kalker Ocakları ve Kırma Eleme Tesisi Kapasite Artışı’ projesi ile çimento fabrikasının 24.95 hektarlık çalışma alanı, 186.26 hektara çıkarılmak isteniyor. Lakin fabrikanın faaliyete geçirildiği günden beri üretim yaparken etrafa toz salmasının çeşitli teneffüs hastalıklarına yol açtığını söyleyen etraf sakinleri, fabrikanın kapatılmasını istiyor.
Çimento fabrikasının bir devir Antalya’nın en beğenilen yaylalarından biri olan Bademağacı’nı ağır ağır öldürdüğünü söyleyen bölge halkı, yıllardır uğraş içinde oldukları fabrikanın faaliyetine ve Çevresel Tesir Kıymetlendirme (ÇED) başvurusu yaptığı kapasite artışına karşı dava açmaya hazırlanıyor. Etraf ve Ekoloji Hareketi avukatlarından Tuncay Koç, süreci pahalandırmak için Antalya Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Vilayet Müdürlüğü’nden halkın itiraz dilekçeleri ve fabrikanın ÇED müracaatına ait çıkacak kararı beklediklerini söyledi.
Avukat Tuncay Koç FABRİKA HUDUTLARINDA İKİ KÖY TAHRİP OLDU
2001 yılında kurulan fabrika aslında Burdur’un Bucak ilçesine bağlı komşu köy Kızılkaya’da. Lakin fabrikanın kullandığı hammadde Antalya Döşemealtı hudutlarındaki Bademağacı’nda. ‘Klinker’ denilen çimento hammaddesi, yüzde 30 kil, yüzde 70 kalkerden oluşan bir gereç. Bölgesel etraf ve halk sıhhati raporlarına nazaran, bu hammaddenin temini ve tesiste işlenmesi etaplarında tabiata yapılan her müdahale, birbirine hudut bu iki köyde telafisi sıkıntı tahribatlar yaratıyor.
ÇED TOPLANTISINDA HALK İSYAN ETTİ
8 Ağustos’ta Bademağacı’nda mahalle meydanında düzenlenen ÇED raporu bilgilendirme toplantısında bu tahribatlar gündeme geldi. Kapasiteyi 3 kat daha artırmak için başvuran AS Çimento yetkilileri, Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Müdürlüğü yetkilileri, fabrika yöneticileri ve ÇED raporunu hazırlayan firmanın temsilcilerinin katıldığı toplantıda, halk ek kapasite talebine isyan etti.
‘SESSİZ SEDASIZ EK TESİS YAPILMIŞ’
Fabrikaya ek olarak yaklaşık 6 ay evvel bölge halkının bilgisi dışında kalker ocakları ve kırma eleme tesisi yapıldığından bahsedilen şikayet dilekçesinde, şu sözler yer aldı:
“Evlerimizin, bahçemizdeki ağaçlarımızın, çiçeklerimizin, börtü böceğin üstü daima bir parmak toz. Yetkililer bu fabrikanın etrafa verdiği ziyandan haberdar mı? Kanserden ölenler var. Fabrika etrafa zehir saçıyor. Halkın zehirlenmesini istemiyoruz. Bu cinayete katılmıyoruz. Biz fabrikaya verilen onayın kaldırılması için uğraş ederken ek tesislerle kapasite artışı yapıldığını öğreniyoruz. Bu faciaya karşı sesimizin duyulmasını istiyoruz.”
‘KAPASİTE ARTARSA DAHA ÇOK TOZ YUTACAĞIZ’
Kapasite artırımına gitmeye karar veren fabrikanın zehir saçtığını söyleyen bölge sakinleri, yazdıkları dilekçede, tesisin yol açtığı tahribatı anlattı: “Tepeler bembeyaz toz bulutu ile kaplı. Kapasite artışı olursa daha fazla toz tutacak ve biz daha çok toz yutacağız. Etraf köylerde yaşayan beşerler vefata adım adım yaklaşıyor. Kanser ve teneffüs hastalıkları hadiselerinde bu faaliyetlerin tesiri oluyor. Tabiatın intikamını istemiyoruz. Bu etraf katliamına resmi, gayri resmi takviye olan herkese karşı çaba edeceğiz. Ülkemizin parsel parsel yok olmasına ve ömür hakkının hiçe sayılmasına direneceğiz. 20 yıl evvel talan edilen ormanımızı sermayenin elinden geri almak istiyoruz. ”
‘BİR ORMAN GÖZ NAZARAN GÖRE YOK EDİLİYOR’
Çimento fabrikasına kapasite artışına karşı olan bölge halkı, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na ve Antalya Valiliği’ne hitaben yazdıkları dilekçede taleplerini şöyle açıkladı: “Bölge insanı her gün toz yutuyor. Halkın bakanlık tarafından bu türlü bir şeye maruz bırakılması hiç anlaşılır değil. ‘Aynı kapasite çalışacak. Bir kapasite artışı yok’ denildi. Bu yanlışsız değil. Farklı yerde çalışacak. Fabrika halihazırda çalıştığı bölgeden çıkıp şimdi bozulmamış bir alanda çalışmaya başlayacak. Bir orman göz nazaran göre yok ediliyor. Gözümüzün önünde koca ormanın ve içindeki habitatın yok edilmesi cürümdür. Bu suça ortak olmayın, alanı büyütmeyin. Devlet sermayeden yana değil, halk sıhhatinden yana olmalı.”
Eski Bademağacı Belediye Başkanı Bekir Akyol ‘NE GÖLCÜK OVASI KALDI NE ORMANLAR’
Bademağacı’nın son Belediye Başkanı Bekir Akyol, fabrikanın yalnızca kontrolden geçerken baca filtresi çalıştırdığını belirterek, şunları söyledi: “Fabrika Antalya hududu dışında Kızılkaya’da olduğu için elimiz kolumuz bağlandı. Antalya Valiliği’nden olumlu karşılık alamadık. Sonra Burdur Valiliği’ne başvurduk. Valiliklere yapılan şikayetlerin akabinde fabrika idaresi apar topar filtre taktı. Ölçüm yapılırken filtre çalıştığı için pak raporu çıktı. Pak raporu aldıktan sonra filtreyi iptal ettiler. Geçen yıl sorun Ankara’ya, meclise taşınınca tekrar filtre taktılar. Yani biz ses çıkartınca filtre takılıyor, sonra ortalık durulunca çıkartılıyor.”
‘FİLTRELER TERTİPLİ ÇALIŞTIRILMIYOR’
Bademağacı’nda belediye başkanlığı yaptığı devirde bir heyet getirdiğini, rapor hazırlattığını, ancak sonuç alamadığını söyleyen Bekir Akyol, “Bademağacı’nın kuzeyinde bir vakitler Gölcük Ovası vardı. Bu ova artık kalmadı, üzerindeki ormanlar yok oldu. Bademağacı 23 yıldır toz yutuyor. Fabrikadan çıkan toz, olduğu üzere Bademağacı’nın üstünde. Arkadaşlarımız hastalıkla boğuşmaya başladı. AS Çimento Fabrikası Badeamağacı halkına zulmediyor. Birileri para kazanacak diye beşerler canından oluyor. Bir halka bu türlü bir şey reva görülebilir mi? Biz faaliyetin büsbütün durdurulmasını isterken kapasitenin 3 katına çıkarılması gündemde. Buna müsaade verilirse bölgeyi 3 kat daha süratli zehirleyecekler. Evvelce Antalya’nın en çok tercih edilen beldelerinden biri olan Bademağacı son yıllarda boşalıyor. Tatilcilerin pak hava için geldiği bu mahallede artık mülk satışı bile durdu. Beşerler kaçıyor Bademağacı’ndan” dedi.
‘20 YIL EVVEL VERİLMİŞ YANLIŞ BİR KARAR’
Çimento fabrikasının 20 sene evvel yöneticiler tarafından verilmiş yanlış bir kararın eseri olduğunu belirten Bademağacı Mahalle Muhtarı Selda Yavuz, “Bölgede bir taraftan ağaçlar yok edilirken, öbür taraftan su kaynakları kirletiliyor. 50 yıl sonra ikinci bir yanlışın daha yıkıcı sonuçlarını yaşayamayız. Kapasite artışını asla kabul etmiyoruz” diye konuştu.